شير توپي وسيله اي است به همراه يك روزنه كروي كه قابليت و امكان در دست گرفتن جريان را بصورت باز/بسته ( صفر/يك ) را مهيا مي نمايند . توپي شير دارنده مجرا بصورت محل ورود و خروجي در راءس آن مي باشد .
شيرهاي ديگري مثل شيرهاي پروانه اي , سماوري , مانندشيرهاي توپي در مقام و مدل شيرهاي ربعگرد مي باشند . از نگاه پوشش و عدم نشتي جريان سيال , شيرهاي توپي زياد مناسب و داراي اعتبار و مشهور مي باشند . در سود آن ها گزينش نخستين به كار گيري و دوچندان كاربردي در مصارف گازرساني كه جدا جريان بصورت دور از شوخي اهميت دارااست مطرح هستند . همينطور بجهت وجود عايق و درزبندي بصورت يك دست و يكنواخت در شيرهاي توپي , اين شيرها در محدود كردن جريان . كاهش دبي خروجي جريان سيال آيتم هاي قابل قبولي نيستند . متاع بدنه شيرهاي توپي به طور معمول از فولاد ساخته ميشود و ميتوان جهت ارتقا تداوم بيشتر به خصوص درمقابل خوردگي با آلياژ نيكل پوشش ميشود .
پركاربردترين تيپ از اشكال شيرهاي توپي بصورت دو راهه ( محل ورود وخروجي در مسير طولي و بدون واسطه ) كه اذن مي‌دهد جريان بصورت خطي و فارغ از سروصدا و تلاطم از محل ورود به خروجي جريان يابد . ونيز در شيرهاي توپي سه و چهارراهه ورود و عبور جريان بصورت تركيبي در امتدادهاي نود جايگاه ميسر ميسازد . بصورت كلي و همگاني شيرهاي توپي از نگاه تيپ بندي بدنه در چندين گونه وجود دارا‌هستند .
همينطور از حيث اتصال رمز به راز , بدنه شيرهاي توپي به گونه هاي تحت تقسيم مي شوند :
شيرها :
فلنجي با اتصال رمز به رمز فلنجها در بدنه شيرها
اتصال صورت به صورت سربه رمز بدنه شيرها
اتصال جوش محيطي جانبي رمز به رمز بدنه شيرها
اتصال با نشيمن واشر در بين رمز به راز بدنه شيرها به عنوان اتصالات پلي اتيلن
اتصال بصورت راز به راز جوشي شير رمز به رمز بدنه شيرها
جور بندي ديگري هم در شيهاي توپي موجود هست و آن براساس صورت توپي است :
Trunnion Mounted Ball Valves
اين جور شيرتوپي بواسطه تعبيه و ساخت اهرمهاي در قسمتهاي بالا و ذيل در مركزيت توپي شير جهت شيرهاي بزرگتر و با خدمت در فشارهاي فراتر مورد به كار گيري و كاربرد مي‌باشد . اين مدل پباده سازي در شيرها سبب ساز به كاهش گشتاور ( نيروي اعمالي از حيطه امر شير به اهرم ) در شيرهاي توپي در دو محل درنظرگرفته شده اهرمها در طرفين بالا و زير توپي به ويژه در شيرهاي با سايز بالا و با فشار عمل بالا مي‌باشند . اين جور , نيروي اعمالي براي مفتوح كردن ( open ) شير را به مجراي توپي قرار گرفته در خط ( مسير ) ذيل فشار منتقل مي نمايد . و هم براي دوري از اصطكاك و سايش بسيار در ميان توپي و نشيمن شير ( محلي كه صورت توپي شير در وضعيت گشوده و بسته روي نيز جنبش و تماس باهم دارا‌هستند . ) كاربرد داراست .
Floating Ball Valves
اين جور از شير توپي با گونه شناور صرفا بواسطه اهرم به نصيب ساقه در بالادست و نصيب فوقاني توپي متصل شده‌است . در‌اين جور شير , شناوربودن توپي سبب ميشود تا در جهت عكس فشار وارده بر آن از منطقه سيال محبوس شده در پشت توپي و محل نشستن شير , توپي به به عبارتي سمت فشار متقابل و نيروي برخورد متقابل اعمال كند . و توليد نوعي عليق و انسداد بدون نقص مسير سيال فارغ از كمترين نشتي را داشته باشيم .
Rising Stem Ball Valves
شير توپي نوع دار
مدل بلند در يك شير توپي سبب ساز مخلوط چرخش و سرعت و عجله در گشوده و بست شير توپي شده , همينطور سايش در حيطه عايق و درز بندي محل تماس توپي و محل نشستن شير را كه از دست اندركاران كليدي فساد شيرها است , ممانعت مي‌نمايد و پيشگيري مي نمايد . اين شير بضاعت و توان مهار سرعت بالاي جريان را داراست و همينطور نيروي نخستين در گشوده و بست و گشتاور اين مدل شير توپي را خصوصا در شيرهاي سايز بزرگ و در فشار كاري